نورنیوز ـ گروه جامعه: «بحمداللَّه ملت ما راجع به سازندگى ایران مهیا بودن خودشان را اعلام کرده‌اند.» این جمله را حضرت امام خمینی(ره) در پیامی که برای تاسیس جهاد سازندگی صادر کردند نوشته بودند، نکته‌ای که هنوز و با گذشت سال‌ها همچنان به قوت خود باقی است؛ آمادگی آحاد ملت برای آبادانی ایران.
تاسیس جهاد سازندگی پس از انقلاب اسلامی به عنوان یک ضرورت اتفاق افتاد اما با گذشت سال‌ها و شکل‌گیری این تصور که جهاد سازندگی صرفا مربوط به سال‌های نخست انقلاب است، توجه لازم به این مجموعه صورت نگرفت و به مرور کارویژه خود را از دست داد.
وزارت جهاد سازندگی که در سال 62 تاسیس شده بود به بهانه اصلاح نظام اداری کشور در سال 79 در وزارت کشاورزی ادغام شد. برنامه سوم توسعه کشور نیز با تاکید بر کوچک‌سازی دولت، عملا با این ادغام، نهضت جهاد سازندگی را نیز تضعیف کرد.
ادغام جهاد سازندگی با کشاورزی از این جهت که تفاوت‌های اساسی در حوزه‌های مسئولیت داشتند و از طرفی کشاورزی در جغرافیای اقتصادی ایران امری ضروری و بنیادی است، موجب شد این مجموعه بیشتر بر موضوع تخصصی خود یعنی کشاورزی و سایر حوزه‌های مرتبط متمرکز شود.
آرایش سازمانی این وزارتخانه اعم از معاونت‌ها و سازمان‌های تابعه نیز کاملا بر این حوزه متمرکز شد و امروز به جز کلمه «جهاد» که در نام و نشان این سازمان مقدم و بزرگ‌تر از کشاورزی قید شده است، خبری از نهضت جهاد سازندگی نیست، موضوعی که وزارت جهاد کشاورزی نیز به آن واقف است.
وزیر جهاد کشاورزی در یکی از اظهار نظرهای اخیر خود بر این موضوع تاکید کرد که ادغام این دو مجموعه حیاتی موجب بی‌پناه ماندن روستاییان شده است. او درباره احیای جهاد سازندگی گفت: برنامه دولت سیزدهم احیای جهاد سازندگی با هدف رونق فعالیت‌های مولد در مناطق روستائی و عشایری است و در همین رابطه، رئیس جمهوری تکلیف کردند که تا 20 روز آینده جمع‌بندی نهایی و تعیین تکلیف صورت گیرد.
احیای جهاد سازندگی از این جهت مهم و حیاتی است که با گذشت چند دهه تلاش هنوز نمی‌توان مدعی شد که غبار محرومیت از چهره کشور زدوده شده است.
از سویی؛ نمی‌توان برای رسیدگی به مناطق حاشیه شهرهای بزرگ، روستاها و مناطق محروم در کشور فقط و فقط منتظر اقدامات دولتی ماند یا با اتکاء صرف به حرکت‌های جهادی پراکنده و خودجوش انتظار اتفاقی در خور داشت، اما می‌توان با تجمیع نیروها و گروه‌های متعدد جهادی ذیل یک وزارتخانه به عنوان متولی دولتی آن، این موضوع را ساماندهی کرد و از ظرفیت‌های گسترده آن بهره برد.
شاید می‌بایست به پیام امام در تشکیل این سازمان رجوع کرد، آنجا که به جای خطاب قرار دادن مسئولین برای نهضت جهاد سازندگی فرمود: «همه قشرهاى ملت، زن و مرد، پیر و جوان، دانشگاهى و دانشجو، مهندسین و متخصصین، شهرى و دهاتى، همه با هم باید تشریک مساعى کنند.»
امروز گرچه گروه‌های جهادی اعم از دانشجویی و مردمی و... در سراسر کشور اقدامات مفیدی انجام می‌دهند، اما چون متولی حاکمیتی یا به عبارتی «سَر» ندارند، منجر به آن اتفاق بزرگ نشده است.
توجه به این نکته ضروری است که حوزه‌های فعالیت این گروه‌ها نسبت به گذشته گسترش نیز یافته و شکل و محتوای آن نیز تغییراتی داشته است. مثلا اگر در سال‌های پیش حرکت‌های جهادی عموما به احیای اقتصاد مناطق محروم و ساخت و ساز مسکن و سرپناه محدود بود، امروز از آموزش و درمان گرفته تا فرهنگ و رفاه نیز از زمینه‌های حرکت فعالین جهادی است.
به عبارت دقیق‌تر؛ جنس فعالین در نهضت جهاد سازندگی در دهه شصت، الزاما افراد تحصیل‌کرده نبود، اما امروز عموم فعالین جهادی را افرادی تشکیل می‌دهند که در رشته‌های مختلف دارای تخصص هستند و تنها با اعتقاد به سازندگی کشور و بدون چشم‌داشت مالی فعالیت می‌کنند.
از این رو ضرورت دارد رویکردی ملی و همه‌جانبه در احیای نهضت جدید جهاد سازندگی با همراهی دولت و مردم در پیش گرفته شود و مشخصا سازمان یا وزارت‌خانه‌ای برای مدیریت منسجم و یکپارچه این حوزه مسئولیت آن را بر عهده بگیرد تا ظرفیت‌های موجود بهینه شده و هرز نرود.