نورنیوز-گروه اقتصادی: در دههای که تجارت جهانی بیش از هر زمان دیگری با گلوگاههای ژئوپلیتیکی، امنیتی و لجستیکی مواجه شده، کریدور بینالمللی شمال–جنوب بهعنوان یکی از مهمترین مسیرهای جایگزین حملونقل، جایگاه تازهای در معادلات اقتصاد سیاسی جهان یافته است. این کریدور، شبکهای ترکیبی از حملونقل ریلی، جادهای و دریایی است که روسیه و شمال اروپا را از مسیر ایران به خلیج فارس، دریای عمان، هند و جنوب آسیا متصل میکند.
بر اساس دادههای ارائهشده در تصویر، طول مسیر کریدور شمال–جنوب حدود ۷ هزار کیلومتر است؛ مسیری که در مقایسه با مسیر سنتی کانال سوئز، بیش از ۱۶ هزار کیلومتر کوتاهتر است. همین تفاوت طول، بهتنهایی نقش تعیینکنندهای در کاهش زمان و هزینه حملونقل دارد. طبق برآوردها، زمان ترانزیت کالا از شمال اروپا به هند از ۳۵ تا ۴۵ روز در مسیر سوئز، به حدود ۲۰ تا ۲۵ روز در کریدور شمال–جنوب کاهش مییابد؛ مزیتی که در تجارت مدرن، معادل کاهش ریسک، افزایش چابکی زنجیره تأمین و بهبود رقابتپذیری است.
از منظر اقتصادی، این کریدور میتواند هزینههای ترانزیت را بین ۲۵ تا ۴۰ درصد کاهش دهد. چنین صرفهجوییای، بهویژه در شرایط افزایش هزینه انرژی، بیمه حملونقل و نااطمینانیهای ژئوپلیتیکی، کریدور شمال–جنوب را به گزینهای جذاب برای بازیگران بزرگ تجارت جهانی تبدیل کرده است. ظرفیت فعلی این مسیر بین ۳۰ تا ۴۰ میلیون تن در سال برآورد میشود و با تکمیل زیرساختهای ریلی و بندری، امکان افزایش آن تا ۶۰ میلیون تن نیز وجود دارد.
جایگاه ایران در این میان، نقشی محوری و غیرقابل جایگزین است. ایران بهعنوان حلقه اتصال اوراسیا به آبهای آزاد، میتواند از مزیت ژئوپلیتیکی خود برای تبدیلشدن به هاب لجستیکی منطقه استفاده کند. عبور کریدور از خاک ایران، علاوه بر درآمدهای ترانزیتی، فرصتهایی در حوزه اشتغال، توسعه زیرساخت، دیپلماسی اقتصادی و افزایش وزن ژئوپلیتیکی کشور ایجاد میکند.
در نهایت، کریدور شمال–جنوب تنها یک پروژه حملونقلی نیست؛ بلکه پاسخی راهبردی به جهانِ پرگلوگاه امروز است. جهانی که در آن، مسیرهای کوتاهتر، امنتر و کمهزینهتر، نه یک مزیت جانبی، بلکه شرط بقا در رقابت اقتصادی محسوب میشوند.