نورنیوز - گروه فرهنگی : باستان‌شناسان با کاوش در تونس بقایای یک مجموعه باستانی فرآوری روغن را از دل خاک بیرون آوردند که نگاهی تازه به فرهنگ و تجارت دوران روم باستان ارائه می‌دهد.
محققانی از سه موسسه نقاط مختلف مدیترانه، دومین مجموعه بزرگ فرآوری روغن زیتون امپراتوری روم را کشف کرده‌اند. این کشف، که با همکاری دانشگاه کا فوسکاری ونیز در استان «قصرین» واقع در تونس انجام شده است، بقایای یک تشکیلات روغن‌گیری زیتون که شامل دوازده دستگاه پرس تیرک‌دار است را آشکار کرد. همچنین تاسیسات دیگری با هشت دستگاه پرس در نزدیکی آن کشف شده است.
روغن زیتون برای اقتصاد رومی آفریقا حیاتی بود و تونس نیز تامین‌کننده اصلی آن برای روم بود. میزان کم بارندگی و نوسان دمایی، این منطقه را به‌طور خاصی به منطقه‌ای مناسب برای کشت درختان زیتون تبدیل کرده بود. این یافته‌های باستان‌شناسی اطلاعات ارزشمندی درباره ساختارهای کشاورزی و اجتماعی-اقتصادی منطقه فراهم می‌کند. به گفته پروفسور «لوئیجی اسپرتی» (Luigi Sperti)، معاون دانشکده علوم انسانی و مدیر مرکز مطالعات باستان‌شناسی ونیز (CESAV) در دانشگاه کا فوسکاری، این کشفیات درباره «تولید، بازاریابی و حمل‌ونقل» یک محصول کلیدی در مقیاسی گسترده پنجره جدیدی باز می‌کند.
این محوطه ۳۳ هکتاری که «Henchir el Begar» نام دارد، دارای کتیبه‌ای لاتین است که تایید می‌کند در سال ۱۳۸ میلادی، مجوز برگزاری بازاری دوماهه در این زمین با تایید سنای روم صادر شده بود. چنین بازاری این منطقه را به مکانی برای گردهمایی‌های اجتماعی، سیاسی و مذهبی تبدیل می‌کرد. پژوهشگران با استفاده از رادار نفوذی زمین، شبکه‌ای از جاده‌ها و سازه‌های مسکونی را نیز شناسایی کردند که نشانه‌هایی بیشتر از زندگی روزمره و فعالیت‌های پیرامون این تأسیسات در اختیار می‌گذارد.
«اسپرتی» و گروه او در این حفاری با دانشگاه «منوبه» در تونس و دانشگاه کمپلوتنسه مادرید در اسپانیا همکاری داشتند. تلاش‌های آنها به کشف آسیاب‌های روغن، آب‌انبارها و حوضچه جمع‌آوری آب منجر شد. وجود آسیاب‌ها و سنگ آسیاب‌ها نشان می‌دهد که این محوطه علاوه‌بر روغن، برای فرآوری غلات نیز استفاده می‌شده است. فعالیت تولیدی این مجموعه از قرن سوم تا قرن ششم میلادی ادامه داشته است.
در جریان کاوش‌ها، اشیای ارزشمندی از دوره‌های مختلف، از دوران معاصر تا عصر بیزانس از جمله دستبندی تزئینی از مس و برنج، یک پرتابه از سنگ آهک سفید و عناصر معماری کشف شد.
رومیان از روغن زیتون تنها برای خوراک استفاده نمی‌کردند. بنا بر گزارش نشریه «ساینس»، یک رومی متوسط سالانه بیش از پنج گالون روغن زیتون مصرف می‌کرد. «اسپرتی» در بیانیه دانشگاه توضیح داده است: «روغن زیتون محصولی حیاتی در زندگی روزمره رومیان باستان بود. آنها از آن نه‌تنها به‌عنوان چاشنی در آشپزی، بلکه برای مراقبت شخصی، در ورزش و پزشکی و حتی در صورت داشتن کیفیت پایین، به‌عنوان سوخت برای روشنایی استفاده می‌کردند.»
تولید و تجارت روغن زیتون بسیار پیش‌تر از دوران امپراتوری روم آغاز شده بود. به گفته «موزه بریتانیا»، فرهنگ‌های شرق مدیترانه حدود ۶۰۰۰ سال پیش از میلاد شروع به استخراج روغن از زیتون کردند. حدود هزار سال بعد، آنها باغ‌های زیتون را پرورش دادند و آموختند چگونه از این گیاه برای سوخت و نگهداری مواد غذایی بهره ببرند. مصریان که از این ماده برای مومیایی کردن مردگان خود استفاده می‌کردند، ابتدا آن را از شهرهای جنوبی شام و سپس از سوریه و لبنان خریداری می‌کردند. رومیان بعدها روش‌های تولید و توزیع روغن زیتون را توسعه دادند و این تکنیک‌ها در طول قرون تغییر چندانی نکرده است.