نورنیوز-گروه فرهنگی:از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، همزمان با سی و سومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران جمعی از نمایندگان صنوف نشر با سیدعباس صالحی دیدار و گفت‌وگو کردند.
وزیر فرهنگ در این جلسه گفت: در پیمایش «ارزش‌ها و نگرش‌ها» در سال ۱۳۸۲، در پاسخ به این سوال که «آیا کتاب غیردرسی مطالعه می‌کنید؟» ۶۳/۵ درصد از پرسش شوندگان پاسخ داده بودند بله. در موج دوم پیمایش در سال ۱۳۹۴، این رقم به ۴۱/۴ درصد کاهش یافت و در پیمایش «مصرف فرهنگی ایرانیان» در سال ۱۳۹۸، این رقم به ۳۲/۸ درصد رسید؛ یعنی در عرض سالهای ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۸ تقریباً آن‌هایی که گفتند کتاب می‌خوانند به نصف رسیدند.
وی افزود: اما بایستی به این نکته هم توجه داشت که براساس پیمایش اخیر پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ پرسش‌شوندگان به طور متوسط ۷۰ دقیقه در روز در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مختلف، «متن علمی» اعم از مقاله، تحلیل و ... می‌خوانند یا مستند علمی و امثال آن را مشاهده می‌کنند.
صالحی تصریح کرد: این موارد نشان می‌دهد که به سمت ذائقه‌های جدید می‌رویم و به‌طبع بنا به ذائقه‌های جدید باید تدابیر لازم را اتخاذ کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: اگر فکر کنیم مخاطب ما مشابه ۵۰ سال، ۳۰ سال و یا حتی ۱۰ سال قبل است اشتباه کرده‌ایم و در نتیجه آن حوزه فرهنگ و اقتصادِ نشر، هر دو ضربه می‌خورد.
وی افزود: در سالهای اخیر تغییرات مختلف اجتماعی و فناورانه پدید آمده که باید متناسب آن برنامه‌ریزی کرد؛ جامعه بی‌کتاب، جامعه بی‌آیین است و جامعه بی‌آیین جامعه بی‌هویت قلمداد می‌شود.
صالحی تصریح کرد: قالب‌های کتاب می‌تواند عوض شوند و باید آمادگی آن را داشته باشیم؛ زمانی از «مطلب‌های فست‌فودی» نگران بودیم اما الآن از آن هم عبور کردیم و به قالب‌های دیگری نزدیک شدیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به سخنان حاضران گفت: برخی از نکات مطرح شده در حوزه چالش‌ها جزو مسائل مادر است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنم.
وی افزود: اولین مورد «تحریک تقاضا» است؛ اینکه چگونه می‌شود در حوزه کتاب به «تحریک تقاضا» بپردازیم جزو مسائل اساسی است.
صالحی تصریح کرد: به عنوان نمونه یکی از راه‌های تاثیرگذاری بر چالش «تحریک تقاضا» این است که بررسی کنیم چطور می‌توان در آموزش ضمن‌خدمت کارکنان توجه به کتاب را جدی‌تر مدنظر قرار داد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در این راستا کتاب‌هایی که در کارآمدی مهارتی و دانشی کارکنان مؤثر است می‌تواند مورد شناسایی و توجه قرار گیرد.
وی با بیان اینکه توجه به مدارس و مهدکودک‌ها نیز گروه هدف دیگری است که باید در این مسیر به آن توجه کرد، افزود: مدارس در سالهای آینده دچار تحول ساختاری خواهند شد و باید جایگاه کتاب (اعم از صوتی، غیرصوتی و ...) را در بستر جدید تعریف کنیم، همچنین ایده کارت فرهنگ می‌تواند بخشی از چالش‌های اقتصادی که دانشجویان در زمینه تهیه کتاب با آن مواجه هستند را برطرف کند.
صالحی تصریح کرد: مساله دیگر که جزو چالش‌های بنیادین محسوب می‌شود "قاچاق کتاب" است؛ بازار کاذب به بازار سالم آسیب می‌زند و باید با اتخاذ تدابیری مانع از انجام این کار شویم؛ وظیفه داریم در ابتدا مسئله قاچاق کتاب را کنترل کنیم و سپس آن را به‌شدت کاهش دهیم، این اقدامات حتماً تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد کتاب می‌گذارد که در این زمینه تجربه‌های پیشین در دولت یازدهم و دوازدهم را می‌توان دنبال و تکمیل کرد.
وی ادامه داد: همچنین بخش دیگری از بازار کتاب کاذب، سرقت غیرمجاز از متون منتشره است که در این زمینه فعال شدن سریع‌تر سامانه مشابهت یار به کمک می‌آید.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به نقش تشکل‌های صنفی در صنعت نشر، تصریح کرد: حکمرانی سالم و روان در دولت کوچک رخ می‌دهد و کارها باید در اختیار نهادهای مردمی باشد؛ البته ممکن است در حوزه‌های صنفی هم خطاهای احتمالی صورت گیرد اما باید تلاش کرد کار در دست گروه‌های مردمی باشد، هرقدر «میانجی‌های قویتری» داشته باشیم به نفع حکمرانی است.
صالحی ضعف "مطالعات پایه و پژوهش‌های مبنایی حوزه نشر" را دیگر چالش اصلی دانست و گفت: باید به پژوهش‌های جهانی دسترسی داشته باشیم و علاوه بر آن پژوهش‌های داخلی جدی‌تری در حوزه نشر داشته باشیم چون یکی از تسهیلات پایه برای حوزه نشر، مطالعات پایه و سپس عرضه آنهاست.
در این دیدار علاوه بر وزیر فرهنگ، محسن جوادی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ نیز حضور داشت و نمایندگان صنوف نشر به بیان چالش‌ها به راهکارهای برون رفت از آن پرداختند.