نورنیوز - گروه فرهنگی : با انتشار لیست نامزدهای جوایز «گرمی ۲۰۲۶» نام مهران متین در بخش بهترین اجرای موسیقی آفریقا به عنوان یک موزیسین ایرانی درخشید و حالا باید تا یکم ماه فوریه (۱۲ بهمن‌ماه) منتظر ماند و دید که ترانه «امید و عشق» که به همراه ادی کنزو _ خواننده اهل اوگاندا _ اجرا شده است، به لمس گرامافون طلایی ختم می‌شود یا خیر؟
گرمی چیست و چرا مهم است؟
جایزه گرمی که در اصل جایزه گرامافون نامیده می‌شود، یک جایزه موسیقی است که توسط آکادمی ملی علوم و هنرهای ضبط برای شناسایی دستاوردهای صنعت موسیقی ارائه می‌شود. نشان مراسم یک گرامافون طلاکاری‌شده است و سالانه آیین اهدای جوایز با اجرای هنرمندان برجسته و اهدای جوایزی که محبوبیت بیشتری دارند، همراه است. از بین سه مراسم بزرگ موسیقی جهان «گرمی» بزرگ‌ترین آنها است. گرمی به همراه جایزه اسکار برای دستاوردهای سینمایی، جایزه امی برای دستاوردهای تلویزیونی و جایزه تونی برای دستاوردهای تئاتر یکی از چهار جایزه اصلی سالانه سرگرمی آمریکا محسوب می‌شود.
گرمی دارای چهار جایزه است که شامل آلبوم سال، ضبط سال، ترانه سال و بهترین هنرمند جدید می‌شود. همچنین شش جایزه ویژه شامل جوایز اسطوره، یک عمر دستاورد هنری، جایزه امنا، تالار مشاهیر گرمی، جایزه فنی گرمی و MusiCares Person of the Year بخش‌های دیگر مراسم است.
هنرمندان ایرانی چه جایگاهی در گرمی دارند؟
شاید بتوان دهه ۲۰۰۰ میلادی را نقطه آغاز جدی حضور هنرمندان ایرانی در گرمی دانست. در این دوره، چهره‌های شاخص موسیقی اصیل ایرانی با آثاری فاخر، توجه آکادمی گرمی را به خود جلب کردند. از اردشیر فرح تا حسین علیزاده، کیهان کلهر و محمدرضا شجریان همگی ردپایی در بخش‌های مهم این جایزه داشته‌اند.
اردشیر فرح
نخستین باری که ایرانی‌ها توانستند در این جایزه موفقیتی کسب کنند به سال ۱۹۹۲ (۱۳۷۲) بازمی‌گردد. در آن دوره اردشیر فرح در قالب گروه «استرانز و فرح» برای آلبومی به نام «آمریکاز» کاندیدا شد و این اتفاق از کاندیدا شدن فراتر نرفت.
حسین علیزاده
حسین علیزاده تا به حال سه‌بار برای آلبوم‌های «فریاد»، «بی تو به سر نمی‌شود» و «به تماشای آب‌های سپید» نامزد جایزه گرمی در بخش آلبوم سال شده است اما این هنرمند باتجربه هیچ‌گاه نتوانست گرامافون طلایی را لمس کند؛ هرچند که او یک‌بار اعلام کرد خود را از دریافت چنین جوایزی بی‌نیاز می‌داند.
علیزاده که در سال ۱۳۹۳ قرار بود «نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه» را دریافت کند از دریافت این نشان اعلام انصراف کرد و در نامه‌ای سرگشاده نوشت: «اگر سفیر سیاسی و فرهنگی کشور فرانسه هدیه ملت بافرهنگ فرانسه را به سینه هنرمندان بزرگ ما نصب می‌کند، آن را ارج می‌نهیم و ما نیز ستایش می‌کنیم ستارگان پرافتخار تاریخ خود را.»
علیزاده با این حال اضافه کرده بود که «شاید اگر در دیار ما توجه و درک از هنر والای موسیقی نزد مسئولان می‌بود، یک هدیه و عنوان غیرخودی این همه انعکاس نداشت. وقتی در فضای هنری نور کافی نباشد، چراغی کوچک خورشید می‌شود.»
کیهان کلهر
کیهان کلهر، آهنگساز و نوازنده چیره‌دست کمانچه تاکنون چهار بار نامزد جایزه گرمی شده است. «بی تو به سر نمی‌شود»، «فریاد»، «باران» و «فراتر از نقشه جغرافیا» عناوینی است که کلهر در آنها به عنوان آهنگساز و نوازنده نقش داشته و همگی نامزد جایزه «گرمی» شده‌اند؛ اما سرانجام در پنجاه و نهمین مراسم جایزه گرمی، کیهان کلهر به همراه گروه جاده ابریشم به رهبری یویوما توانستند با آلبوم "Sing me home" موفق به کسب جایزه گرمی بهترین موسیقی جهانی شوند.
محمدرضا شجریان
زنده‌یاد محمدرضا شجریان در زمان حیات خویش دو بار نامزد جایزه گرمی شد. محمدرضا شجریان در سال ۱۳۸۱ دو آلبوم «بی تو به سر نمی‌شود» و «فریاد» را منتشر کرد که با همکاری حسین علیزاده، کیهان کلهر و همایون شجریان اجرا شده بودند. با این حال شجریان نیز از دریافت جایزه گرمی ناکام ماند.
حمید سعیدی
حمید سعیدی، آهنگساز ایرانی تا کنون دوبار برنده جایزه گرمی شده است. او اولین‌بار در سال ۲۰۱۹ با گروه موسیقی «افیون ماه» در بخش موسیقی «نیو ایج» یا موسیقی نوین موفق به دریافت جایزه گرمی شد. این هنرمند ساکن لس‌آنجلس بار دیگر در گرمی ۲۰۲۳ با گروه «خورشید سفید» برنده جایزه گرمی در بخش موسیقی نیو ایج شد.
شروین حاجی‌پور
شروین حاجی‌پور نیز در سال ۲۰۲۳ با ترانه «برای» برنده بهترین ترانه تأثیرگذار در تغییرات اجتماعی در شصت و پنجمین دور از جوایز گرمی شد.
جایزه شروین را همسر رئیس‌جمهوری وقت آمریکا روی صحنه مراسم اهدای جایزه‌های گرمی اعلام کرد و حاجی‌پور در واکنش به این اتفاق با اظهارنظری نوشت: «من و همه مردم ایران از این جایزه خوشحالیم اما باید بگویم، بخش زیادی از زندگی و شادمانی مردم ایران و منطقه توسط دولتی از بین رفته که همسر رئیس‌جمهور آن کشور این جایزه را به من اهدا کرده است. کاش این جایزه توسط یک شخصیت هنری به این اثر هنری اهدا می‌شد.
کشور عزیزم را با تمام زیبایی‌هایش دوست دارم و اینجا خواهم ماند.»
مهران متین
حالا اما مهران متین _ هنرمند سیرجانی _ بار دیگر این فرصت را برای موسیقی ایران در جایزه گرمی فراهم کرده است. او با قطعه «امید و عشق» که با همراهی ادی کنزو _ هنرمند اوگاندایی‌تبار _ ساخته شده است، در این رقابت‌ها حضور دارد.
سابقه حضور موسیقی آفریقا در مراسم گرمی به دهه ۱۹۶۰ بازمی‌گردد و در طول این سال‌ها، با معرفی دسته‌بندی‌های تخصصی‌تر، جایگاه آن پررنگ‌تر شده است.
این در حالی است که مهران متین که یک موزیسین دهه هشتادی محسوب می‌شود در زمینه نوازندگی کمانچه، تار و سه‌تار تخصص دارد.
به نظر می‌رسد هنرمندان جوان‌تر با بهره‌گیری از ابزار دیجیتال، آشنایی عمیق با فرهنگ جهانی، جسارت و بی‌پروایی قدرت حضور در صحنه‌های جهانی را دارند.