نورنیوز- گروه فرهنگی: در دنیای امروز، هنر و فرهنگ فراتر از ابزاری برای سرگرمی و زیبایی‌شناسی به عاملی اثرگذار در سیاست‌ها، روابط اجتماعی و تحولات کلان جهانی تبدیل شده‌اند. هنرمندان، با بهره‌گیری از زبان سینما، موسیقی، ادبیات و دیگر رسانه‌ها، نه‌تنها نقشی در آفرینش زیبایی‌ها دارند، بلکه می‌توانند در چالش‌های اخلاقی و اجتماعی جهان نیز نقشی حیاتی ایفا کنند. همین مسئولیت اجتماعی است که در برابر بحران‌های جهانی از جمله جنگ‌ها و نقض حقوق بشر، باعث بروز واکنش‌های قوی و بی‌سابقه‌ای از سوی جامعه هنری و روشنفکری شده است.
پویش جدید نویسندگان در حمایت از فلسطین
در پی همین رویکرد اجتماعی، به‌تازگی بیش از 300 نویسنده، پژوهشگر و روشنفکر از سراسر جهان، در اعتراض به پوشش جانبدارانه و تحریف‌شده روزنامه نیویورک تایمز از جنگ اسرائیل علیه مردم غزه، اعلام کردند که از این پس در بخش «نظرات» این رسانه مطلبی منتشر نخواهند کرد. این نویسندگان که خود را "نویسندگان باوجدان" می‌نامند، اعلام کرده‌اند تا زمانی که نیویورک تایمز مسئولیت پوشش یک‌جانبه و طرفدارانه خود را در قبال جنایات جنگی اسرائیل نپذیرد، از همکاری با این رسانه خودداری خواهند کرد.
این واکنش تنها یک اعتراض ساده نبود، بلکه نمادی از قدرت و تاثیرگذاری هنر و فرهنگ در برابر رسانه‌هایی است که ممکن است در جهت منافع قدرت‌های جهانی به تحریف حقایق و پنهان‌سازی جنایات جنگی بپردازند. این نویسندگان، از جمله چهره‌های برجسته‌ای چون گرتا تونبرگ، ریما حسن، رشیده طلیب، سالی رونی، طارق باقونی و بسیاری دیگر، در عمل نشان دادند که هنر و کلمه می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای مقاومت در برابر سلطه رسانه‌ای و بی‌عدالتی عمل کند.
این پویش، در تداوم حرکت مسئولانه‌ای است که چندی پیش توسط بیش از 1300 سینماگر و هنرمند برجسته جهانی علیه رژیم اسرائیل به راه افتاد. آن سینماگران با امضای تعهدی عمومی اعلام کردند که تا زمانی که رژیم اسرائیل به «نسل‌کشی و آپارتاید علیه مردم فلسطین» ادامه دهد، از همکاری با مؤسسات سینمایی اسرائیلی که در این جنایات دخیل هستند، خودداری خواهند کرد.
در میان امضاکنندگان آن پویش، چهره‌های برجسته‌ای همچون اولیویا کولمن، یورگوس لانتیموس، خاویر باردم، ایمی لو وود، سوزان ساراندون، تیلدا سوینتن، کن لوچ، و آوا دوورنی قرار داشتند. حرکت سینماگران نه‌تنها به‌عنوان یک واکنش در برابر جنایات جنگی رژیم اسرائیل، بلکه به‌عنوان ابزاری برای تأکید بر مسئولیت اجتماعی هنر در قبال حقوق بشر، شناخته شد. سینماگران امضاکننده، در پی آن بودند که از طریق این پویش، پیام روشنی را به دنیای هنر ارسال کنند: هر هنرمندی باید در برابر خشونت‌ها و بی‌عدالتی‌ها ایستادگی کند و اجازه ندهد که هنر به ابزاری برای تطهیر جنایات تبدیل شود.
پویش سینماگران در واقع پیش‌گام یک رویکرد جدید بود که در آن هنرمندان نه‌تنها از قدرت رسانه‌ای خود برای خلق آثار هنری استفاده می‌کنند، بلکه از این قدرت برای ایستادگی در برابر جنایات جنگی و نقض حقوق بشر نیز بهره می‌برند.
هنر و رسانه در جنگ روایت‌ها
پویش جدید نویسندگان علیه روزنامه نیویورک تایمز، نه تنها یک اعتراض به رسانه‌ها است، بلکه رویکردی جدید در جنگ روایت‌ها نیز به شمار می‌آید. در دنیای امروز، رسانه‌ها نقش بزرگی در شکل‌دهی به افکار عمومی و دیدگاه‌های جهانی ایفا می‌کنند. به همین دلیل، گاهی اوقات رسانه‌هایی مانند نیویورک تایمز با پوشش نادرست و جانبدارانه خود، مشخصاً در مورد بحران‌های انسانی در غزه و جنایت نسل‌کشی رژیم صهیونیستی، ممکن است تصویری مغرضانه از حقیقت ارائه دهند. در چنین شرایطی، هنرمندان و نویسندگان به‌عنوان افرادی که بر کلمات و رسانه تسلط دارند، مسئولیت اجتماعی خود را در برابر حقیقت و عدالت احساس می‌کنند.
هنرمندان و نویسندگان که بخش بزرگی از ضمیر ناخودآگاه جامعه را شکل می‌دهند، در برابر بحران‌ها و جنگ‌ها مسئولیت اخلاقی دارند. همان‌طور که در بیانیه گروه نویسندگان باوجدان آمده است، در قبال جنایات جنگی و نسل‌کشی‌ها، نباید سکوت کرد. هنر، به‌ویژه در قالب نویسندگی و رسانه، این ظرفیت را دارد که افکار عمومی را تغییر دهد، مسئولیت‌ها را یادآوری کند و ظلم و بی‌عدالتی را در معرض دید جهانیان قرار دهد. به‌ویژه زمانی که رسانه‌های بزرگ و تاثیرگذار همچون نیویورک تایمز در پوشش اخبار و رویدادها دچار تعصب و جانبداری می‌شوند، وظیفه هنرمندان است که از طریق اقدامات جمعی، حقیقت را فاش کنند.
این گروه از نویسندگان با امضای تعهد خود، نشان دادند که هنر و کلمه نباید تحت تأثیر منافع سیاسی و اقتصادی قرار گیرد. همان‌طور که در بیانیه آنها آمده است، این تعهد نه صرفاً محدود به دفاع از مردم فلسطین است، بلکه برای مقابله با قدرت‌های هژمونیک است که حقیقت را تحریف می‌کنند و از رسانه‌ها برای تطهیر جنایات استفاده می‌کنند.
تجربه‌ای که اکنون در سطح جهانی شاهد آن هستیم، تأکید بر قدرت و ظرفیت هنر به‌عنوان وسیله‌ای برای ترویج عدالت و حقوق بشر است. این‌که هنرمندان با چنین شجاعت و صدای بلند در برابر نهادهای رسانه‌ای و قدرت‌های سیاسی ایستاده‌اند، یک الگوی مهم برای دیگر بخش‌های جامعه ایجاد می‌کند. علاوه بر این، این اقدامات یادآور می‌شود که مسئولیت اجتماعی تنها مختص به دولت‌ها یا سازمان‌های بین‌المللی نیست. هر فردی، به‌ویژه کسانی که از قدرت کلمه و هنر برخوردارند، باید برای عدالت و حقوق بشر بایستند.
هنر و فرهنگ، به‌ویژه در دنیای امروز، باید در خدمت اخلاق، انصاف و حقیقت باشد. واکنش نویسندگان و هنرمندان در برابر پوشش تحریف‌گرانه و جانبدارانه رسانه‌هایی همچون نیویورک تایمز در بحران فلسطین، تنها یک اعتراض ساده نیست بلکه اقدامی نیکو و مسئولانه است که نشان‌دهنده توانایی هنر در تغییر واقعیت‌ها و ایستادن در برابر سلطه‌گری‌ها است. این اقدام، بیش از پیش به‌عنوان الگویی برای هنر و رسانه‌های مستقل، مورد توجه قرار خواهد گرفت تا یادآور شود که مسئولیت اجتماعی در برابر حقایق جهانی یک الزام است، نه یک انتخاب.