نورنیوز-گروه اقتصادی: در سال ۲۰۲۵، نقشه جهانی قیمت بنزین بیش از هر زمان دیگری بازتابی از نابرابری اقتصادی و شکاف سیاست‌های انرژی در جهان است. بر پایه داده‌های منتشرشده از سوی Visual Capitalist، میانگین قیمت هر لیتر بنزین در شهرهای گران‌قیمت جهان مانند هنگ‌کنگ به ۳.۰۷ دلار رسیده، در حالی که در اروپا، شهرهایی چون زوریخ، ژنو، آمستردام و کپنهاگ قیمتی میان ۲.۲ تا ۲.۳ دلار را تجربه می‌کنند.
در قاره اروپا، قیمت بنزین از سال ۲۰۲۰ تاکنون بین ۱۹ تا ۴۵ درصد افزایش یافته است. شهرهایی همچون بوداپست، وین و زوریخ در خط مقدم این افزایش قرار دارند؛ جهشی که نتیجه مستقیم جنگ اوکراین، تحریم‌های متقابل و اختلال در زنجیره تأمین انرژی اروپا است. افزایش مالیات بر سوخت و سرمایه‌گذاری بر انرژی‌های پاک نیز در کنار فشار تورمی، به رشد قیمت دامن زده است.
در سوی دیگر جهان، چند شهر مانند قاهره، بانکوک و کوالالامپور مسیر معکوس را پیموده‌اند. در قاهره، قیمت هر لیتر بنزین حدود ۰.۳۲ دلار است؛ ارزان‌ترین نرخ ثبت‌شده در جهان. این تفاوت فاحش، ناشی از سیاست‌های سنگین یارانه‌ای و کنترل دولتی بر بازار انرژی است که البته به بهای فشار بر بودجه عمومی تمام می‌شود.
ایران نیز یکی از بازیگران خاص این معادله جهانی است.
اگرچه در نمودار جهانی Visual Capitalist نامی از تهران نیامده، اما بر اساس داده‌های رسمی، قیمت هر لیتر بنزین یارانه‌ای در ایران در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۵۰۰ تومان، یعنی کمتر از ۰.۰۳ دلار است؛ رقمی که ایران را در زمره ارزان‌ترین کشورهای جهان از نظر سوخت قرار می‌دهد. این تفاوت عظیم، بازتابی از سیاست دیرپای دولت در کنترل قیمت بنزین و حفظ تعادل اجتماعی از طریق یارانه انرژی است. با این حال، کارشناسان معتقدند تداوم این وضعیت بدون اصلاح الگوی مصرف، فشار قابل‌توجهی بر منابع مالی دولت و محیط زیست وارد می‌کند.
در چنین شرایطی، سه روند جهانی برجسته است:
۱. افزایش فشار مالیاتی و زیست‌محیطی در اروپا، که گرانی بنزین را به ابزاری برای تغییر الگوی حمل‌ونقل تبدیل کرده است.
۲. یارانه‌محوری در کشورهای در حال توسعه، که اگرچه به ظاهر رفاه مصرف‌کننده را حفظ می‌کند، اما پایداری اقتصادی را تهدید می‌سازد.
۳. حرکت به سمت خودروهای برقی و انرژی‌های تجدیدپذیر، که می‌تواند در دهه آینده معادله بازار سوخت را دگرگون کند.
نمودار قیمت بنزین در سال ۲۰۲۵ نه‌فقط تصویری از بازار انرژی، بلکه بازتابی از سیاست، اقتصاد و عدالت اجتماعی در مقیاس جهانی است؛ نمایی از جهانی که در آن، بنزین دیگر تنها یک سوخت نیست، بلکه شاخصی از قدرت، سیاست و شکاف طبقاتی میان ملت‌هاست.
نورنیوز