نورنیوز-گروه اجتماعی: معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده با اشاره به تشکیل «قرارگاه پیشگیری از خودکشی»، گفت: تک تک ما برای کاهش خودکشی مسئول هستیم و امید این است که خودکشی به صفر برسد؛ این هدف بسیار بزرگ و شاید آرمان باشد و تحقق آن نیازمند تدوین یک برنامه ملی است.
زهرا بهروزآذر روز دوشنبه در همایش «پیشگیری از خودکشی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی؛ ارتقای آگاهی تا مداخلات موثر» که به مناسبت روز جهانی پیشگیری از خودکشی در دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد، مسئله خودکشی را یکی از موضوعات مهم دانست و افزود: ابتدای استقرار دولت چهاردهم اهمیت این موضوع در هیات دولت مطرح شد و رئیس جمهور به طور جدی خواست که روی این موضوع تمرکز و پیگیری کنیم تا بتوانیم هر آنچه که می‌توانیم میزان خشونت علیه خود را کاهش دهیم.
وی با اشاره به اهمیت موضوع جوانی جمعیت، اظهار کرد: حفظ جمعیت و سرمایه انسانی در کشور بسیار مهم است و تک تک جان‌های ایرانیان عزیز است و تا جایی که بتوانیم باید از همه حفاظت کرده و کمک کنیم که زندگی بسیار موثر و مفیدی داشته باشند.
بهروز آذر گفت: خوانشی که از خودکشی دارم این است که افراد وقتی که به نقطه‌ای می‌رسند دو مدل خشونت دارند یا خشونتشان علیه دیگران یا علیه خودشان است و نتیجه این خشونت علیه خود، خودکشی و حذف خودشان است.
معاون رئیس جمهور با بیان اینکه خودکشی بخش‌های زیادی از جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، افزود: خودکشی در درجه اول اعضای خانواده، دوستان، هم محله و همه کسانی که وی را می‌شناسند تحت تاثیر قرار می‌دهد و چرخه جدیدی از ناتوانی و درماندگی در بقیه افراد ایجاد می‌کند.
وی تصریح کرد: مسئله فراتر از آمار اقدام به خودکشی است؛ بنابراین با تشکیل قرارگاه پیشگیری از خودکشی که امروز در دانشگاه ایران و در استان تهران رقم می‌خورد باید یک نقطه شروع بسیار قوی برنامه‌ریزی کنیم.
بهروز آذر با اشاره به آمار بالای خودکشی در برخی استان‌های غرب کشور، افزود: خودکشی یک فرد ترومای جمعی (ضربه روحی جمعی) ایجاد کرده و کل مردم شهرستان را درگیر می‌کند.
معاون رئیس جمهور تاکید کرد: تک تک ما برای اینکه خودکشی کاهش یابد، مسئول هستیم و امید ما این است که خودکشی به صفر برسد؛ این هدف بسیار بزرگ و شاید آرمان باشد و تحقق آن نیازمند یک برنامه ملی است.
بهروز آذر ادامه‌داد: در سند ملی در بحث دستورالعمل ها و شیوه نامه ها این موضوع مطرح شده اما مسئله خودکشی تنها بر اثر بیماری و افسردگی رخ نمی‌دهد.
وی با بیان اینکه متاسفانه در بین افرادی که خودکشی می‌کنند، خودکشی به یک راه حل تبدیل شده است، گفت: افراد به یک نقطه‌ای می‌رسند که نمی‌توانند راهیبرای تغییر موقعیتی که در آن قرار گرفتند؛ بیابند و خودکشی به یک الگوی یادگیرندگی تبدیل می‌شود.
معاون رئیس جمهور با بیان اینکه برخی پیشگیری از خودکشی‌ها به اصلاحات ساختاری و برخی به اصلاحات ذهنیتی برمی‌گردد، افزود: حل بخش‌های ساختاری با وجود انواع ناترازی، کسری‌های بودجه برای دولت راحت‌تر است.
به گفته وی، موضوع خودکشی محله به محله و جمعیت با جمعیت متفاوت است و اگرچه در رابطه با آمار وقوع این پدیده دولت باید اقدام کند اما در زمینه پیدا کردن دلایل و مداخلات جدی سایر نهادها باید اقدام کنند و از دانشگاه‌ها می‌خواهیم در این خصوص به دولت کمک کند.
معاون رئیس جمهور با اشاره به خودکشی زنان خانوار نیز گفت: اقدام به خودکشی زنان دو برابر مردان است اما خودکشی‌های منجر به مرگ در آقایان بیشتر است.
بهروزآذر با اشاره به مطالعات سازمان بهداشت جهانی تاکید کرد: در مواجهه با افرادی که قصد خودکشی دارند باید آنها را قضاوت نکنیم و آنچه هستند؛ بپذیریم.
وی با قدردانی از زحمات اورژانس اجتماعی، افزود: نمی‌توانیم در این حوزه همه مسائل را بر عهده اورژانس اجتماعی بگذاریم؛ هرچند تاکنون ۶۵ درصد مداخلات آنها موثر بوده و توانسته‌اند پیشگیری لازم را در این زمینه انجام دهند البته باید در این حوزه به نقش حمایتی خانواده توجه کنیم.
معاون رئیس جمهور با تاکید بر اینکه مسأله خودکشی رزیدنت ها برای دولت مهم است، گفت: هنوز پژوهشی در رابطه با بررسی علل و چرایی وقوع این پدیده در میان رزیدنت‌ها به ما نرسیده که چرا این اتفاق می‌افتد؛ آیا از فشار درس، نداشتن حقوق، ازدواج و سایر موارد بوده است. هنوز نمی‌دانیم دلایل آن چیست و لازم است تا در پیدا کردن پاسخ این سوالات دانشگاه‌ها کمک کنند.
روان‌پزشک و دانشیار گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: عوامل اجتماعی بیشتر از عوامل پزشکی و بیماری موجب خودکشی می‌شود.
آذرخش مکری با طرح این پرسش که چرا نمی‌توانیم بهتر از قبل خودکشی را پیش‌بینی کنیم، گفت: این موضوع باعث سرافکندگی سلامت روان است و شاید خودکشی را بد فهمیدم و از زاویه محدود به آن نگاه می‌کنیم.
مکری با اشاره به کتاب مرگ‌های ناامیدی، درباره افزایش سه گانه خودکشی، اعتیاد و مصرف الکل گفت: با ظهور تکنولوژی‌های جدیدی مانند هوش مصنوعی و ایجاد شکاف‌های عمیق بین توانمندها و ناتوان‌ها، افراد زیادی به این سه‌گانه روی آورده‌اند.
به گفته وی، خودکشی در افرادی که تحصیلات پایین تری دارند و از نظر اقتصادی ضعیف تر هستند بیشتر است و به نظر می‌رسد عوامل اجتماعی بیشتر موجب خودکشی می‌شود و عواملی مانند تنهایی، بیکاری و جدایی پیش‌بینی خودکشی را دو یا سه برابر می کند.
مکری تصریح کرد: خودکشی مشکل متعارف نیست بلکه مشکل پیچیده و بغرنجی است که راه درستی برای توصیف ندارد و راه حل درستی نیز ندارد و لحظه به لحظه ماهیت آن تغییر می‌کند.
دانشیار گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران تأکید کرد: نباید در پزشکی‌سازی خودکشی افراط کنیم، اینکه همه خودکشی را نشانه ای از افسردگی می‌دانند درست نیست.
وی افزود: تحقیقات نشان داده است که برخی افراد که دست به خودکشی می‌زنند، نه افسردگی و نه حمله عصبی یا اسکیزوفرنی داشته اما خودکشی کرده‌اند؛ در این موارد برخی بحران‌ها روی هم انباشته شده و موجب خودکشی فرد شده است؛ بنابراین نمی‌توان فقط مسأله بیماری و پزشکی را عامل دانست.
مکری به افرادی که در حوزه پیشگیری فعالیت دارند توصیه کرد که تکنولوژی هوش مصنوعی نشان می‌دهد که از پرسشنامه بهتر پیش می‌روند و حتماً از آن باید در حوزه پیشگیری استفاده شود.
این روان‌پزشک با اشاره به هیجان منجر به خودکشی گفت: هیجان منجر به خودکشی به صورت سنتی افسردگی تلقی می‌شود اما در تله افتادن مانند چک برگشتی، عشق ناکام، از دست رفتن زمام امور، از دست دادن شغل، اضطراب ناامید کننده، ممکن است منجر به خودکشی شود.
وی با اشاره به توان و جسارت آسیب زدن به خود نیز گفت: یک نوع ریسک پذیری و قساوت باید در فرد باشد که بتواند به خود آسیب بزند.
به گفته دانشیار گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، کمالگرایی، نشخوار و حسرت، حساسیت به طرد شدن، نشخوار خشم، تروما، هیجان محبت و نابردباری نیز می‌تواند در روی آوردن به سه‌گانه خودکشی، اعتیاد و مصرف الکل و افزایش خودکشی موثر باشد.