نورنیوز-گروه سیاسی: حمید قنبری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه با موضوع بررسی اقدام سه کشور اروپایی برای آغاز بازگشت فوری (اسنب بک) در گفتگوی ویژه گفت: ۶ قطعنامه تحریمی که به موجب برجام لغو شده بود، اکنون با مکانیزم اسنپ‌بک در معرض بازگشت قرار دارد. هنوز این تحریم‌ها بازنگشته اما روند آن آغاز شده و ۳۰ روز فرصت باقی است.
وی اقدام اخیر را غیرقانونی دانست و تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران از منظر حقوق بین‌الملل به این موضوع پاسخ خواهد داد. بحث اصلی واکنش ایران به این اقدام است؛ چه از نظر حقوقی و چه اقتصادی.
قنبری با یادآوری تعهدات ایران در چارچوب برجام گفت: ایران از آغاز اجرای توافق هسته‌ای، تمامی تعهدات خود را اجرا کرده و این موضوع بارها توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید شده است. حتی پس از خروج آمریکا از برجام نیز ایران پایبندی کامل خود را نشان داد و اروپایی‌ها بارها مورد تأکید قرار گرفتند که به تعهداتشان عمل کنند.
او در پایان با اشاره به سابقه مخالفت‌های آمریکا اظهار داشت: ترامپ حتی پیش از ورود به کاخ سفید اعلام کرده بود که این توافق را قبول ندارد و آن را به زیان آمریکا می‌داند. مخالفت آمریکا از همان ابتدا وجود داشت و امروز نیز تبعات آن در عرصه سیاسی و اقتصادی نمایان شده است.
ایران تحریم های احتمالی بر اساس قطعنامه 2231 را قبول ندارد
قنبری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه، با انتقاد از تحریم‌های شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی ایران گفت: از ابتدا تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران غیرقانونی و غیرمعتبر بوده است. ما هیچ‌گاه این باور را نداشتیم که هر تصمیم شورای امنیت درست است و هیچ حقوقدانی در سطح بین‌المللی نیز چنین اعتقادی ندارد.
وی ادامه داد: حتی در حوزه حقوق بین‌الملل، همانطور که در حقوق داخلی حاکمیت قانون اصل است، هیچ مرجع مستقل بین‌المللی نتوانسته است نقض تعهدات ایران را ثابت کند. پس از خروج آمریکا از برجام، کشورهای اروپایی خود اعتراف کردند که رفتار آمریکا خلاف حقوق بین‌الملل است. اما حالا همان کشورهای اروپایی همان اقدام را انجام می‌دهند.
قنبری تصریح کرد: در دوره برجام، ایران قادر بود نفت خود را صادر کند، اما پس از خروج آمریکا از برجام، صادرات نفت ایران کاهش یافت و قیمت و کیفیت نفت نیز تغییر کرد. این تغییرات هیچ‌گونه جنبه حقوقی نداشت، بلکه ناشی از رفتار آمریکا بود.
وی همچنین افزود: اروپایی‌ها نمی‌توانند حتی به شرکت‌ها و بانک‌های خود دستور دهند که مطابق تعهدات بین‌المللی عمل کنند. در چنین شرایطی، حق ندارند از ایران بخواهند که به تعهدات پیشین خود پایبند بماند و از مکانیزم‌های حل‌وفصل اختلافات استفاده کنند.
معاون وزیر امور خارجه در نهایت گفت: واکنش ایران در سطح حقوقی و سیاسی این است که این تحریم‌ها را به رسمیت نمی‌شناسیم و خود را مقید به هیچ‌یک از بندهای تصویب شده علیه کشور نمی‌دانیم. ایران از تمامی ابزارها، چه در مجامع بین‌المللی و چه در روابط دوجانبه، برای مقابله با این تحریم‌ها استفاده خواهد کرد.
قنبری همچنین در ادامه یادآوری کرد که برای تحلیل اثرات تحریم‌ها باید به طور دقیق بند به بند آنها را بررسی کرد و اثرات آن را متناسب با شرایط اقتصادی کشور تحلیل نمود.
تحریم ها دیگر علیه خیلی افراد و شرکت ها به دلایل مختلف بلااثر است
معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه، در خصوص تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران و اثرات آنها گفت: اگر به لیست تحریم‌ها نگاه کنیم، بسیاری از افرادی که در این لیست هستند دیگر بلاموضوع شده‌اند. برخی از آنها فوت کرده‌اند، برخی شغل‌های خود را تغییر داده‌اند و برخی دیگر زندگی‌شان به طور کلی تغییر کرده است. شرکت‌هایی که در لیست تحریم‌ها قرار داشتند نیز بسیاری از آنها دیگر فعالیت نمی‌کنند و شرکت‌های جدیدی جایگزین آنها شده‌اند.
وی افزود: متن تحریم‌ها نیز بر فعالیت‌های اقتصادی رسمی ما تأثیر داشت، در حالی که در سال‌های اخیر فعالیت‌های اقتصادی ایران تنوع یافته و این تحریم‌ها دیگر تأثیری بر بسیاری از عرصه‌ها ندارد. تحریم‌ها مشابه به جریمه‌ای است که برای گذر از یک خیابان اعمال می‌شود؛ در حالی که امروز ایران از خیابان‌های دیگری عبور می‌کند.
قنبری با تأکید بر اینکه تحریم‌ها اثرات خود را بر اقتصاد ایران از دست داده است، گفت: تحریم‌ها نمی‌توانند دیگر جلوی اقتصاد ایران را به طور مؤثر بگیرند. اما این به معنای بی‌اهمیتی آنها نیست. حتی کوچک‌ترین تحریم‌ها هم برای ایران اهمیت دارند و باید در مقابل آنها اقدام کرد.
او همچنین گفت: در دیپلماسی و اقتصاد، ما بر این باوریم که هیچ تحریمی نباید علیه ایران وجود داشته باشد، حتی کوچک‌ترین آنها. باید تمام تلاش‌مان را بکنیم تا کشور از هیچ تحریمی معاف باشد، اما این به این معنا نیست که بخواهیم آثار تحریم‌ها را بزرگنمایی کنیم.
نه چین و نه روسیه همراه و موافق قطعنامه 2231 نیستند
قنبری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه، در مورد تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران گفت: در زمان وضع این تحریم‌ها، یک اجماع بین‌المللی وجود داشت و هیچ‌کدام از اعضای دائم شورای امنیت مخالفتی با این تحریم‌ها نداشتند. این تحریم‌ها با رای مثبت تمام اعضای دائم شورا به تصویب رسید.
وی افزود: در آن زمان، کشورهای چین و روسیه که همراه ایالات متحده آمریکا بودند، نقش مهمی در تصویب تحریم‌ها ایفا کردند. یکی از دلایل گنجاندن مکانیزم اسنپ‌بک در توافق هسته‌ای این بود که طرف مقابل از موقعیت استثنایی آن دوران، که اوباما در آمریکا بود و روسیه و چین همکاری می‌کردند، استفاده کرد. اما اکنون، چین و روسیه دیگر همکاری نخواهند کرد. دو عضو دائم شورای امنیت، چین و روسیه، به طور رسمی مخالفت خود را با این تحریم‌ها اعلام کرده‌اند.
قنبری همچنین تأکید کرد: آمریکا نباید انتظار داشته باشد که چین همانطور که در گذشته همکاری کرد، این بار نیز همان‌گونه عمل کند. در آن زمان هم روابط ایران و روسیه به طور کامل قطع نشده بود و این کشورها روابط خود را با ایران حفظ کرده بودند.
وی در ادامه با اشاره به اثرات تحریم‌ها گفت: تحریم‌ها اثرات مختلفی دارند. برخی تحریم‌ها اثر نمادین دارند، برخی فلج‌کننده هستند، برخی هدفمند و برخی دیگر بیشتر بر مردم عادی یا بخش‌های خاصی از اقتصاد تأثیر می‌گذارند. به رغم تمام این تحریم‌ها، ایران همچنان پیشرفت‌های مختلفی داشته و مسیر خود را ادامه داده است.
معاون وزیر امور خارجه در پایان گفت: درست است که تحریم‌ها اثرگذار هستند، اما اثرات آنها با یکدیگر متفاوت است. ایران اقتصاد بزرگی دارد و به خودکفایی رسیده است. بنابراین، برخلاف برخی تصورات، تحریم‌ها قادر نخواهند بود اقتصاد ایران را شکست دهند.
اسنپ بک چیزی به تحریم ها اضافه نمی کند
معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه، با رد این ادعا که برخی کسب‌وکارها از تحریم‌های آمریکا مصون هستند، گفت: هیچ کسب‌وکاری نیست که تحت تحریم‌های ایالات متحده آمریکا قرار نداشته باشد. تمام تحریم‌ها موجود و برای همه در دسترس است، بنابراین هیچ فرد یا کسب‌وکاری نمی‌تواند با تحریم‌های جدید مشمول تحریم‌ها شود.
وی ادامه داد: در مورد چین و روسیه، اشاره کردید که پیش‌نویس قطعنامه‌ای از سوی این دو کشور در سازمان ملل مطرح شده است. این قطعنامه به تمدید مهلت اسنپ‌بک و امکان جلوگیری از آن اشاره دارد. اگر این تمدید اتفاق بیفتد، اسنپ‌بک به تعویق خواهد افتاد و وضعیت کنونی همچنان ادامه خواهد داشت. اما این به معنای قطعی بودن بازگشت اسنپ‌بک نیست و همچنان احتمال‌هایی وجود دارد.
قنبری تأکید کرد: ایران عضو شورای امنیت سازمان ملل نیست و تصمیم‌گیری درباره تمدید یا اجرای اسنپ‌بک در دستان اعضای شورای امنیت است. بنابراین، موضع ما در مورد تمدید مهلت با موضع ما نسبت به اسنپ‌بک متفاوت است. اعضای شورای امنیت باید در این مورد تصمیم بگیرند.
وی همچنین گفت: در متن قطعنامه‌ها به طور مشخص تحریمی که فروش نفت ایران را محدود کند وجود ندارد. هیچ‌جا در قطعنامه‌ها نیامده که خرید نفت ایران ممنوع باشد یا مجازاتی برای آن در نظر گرفته شده باشد. بنابراین فروش نفت ایران تحت تأثیر این قطعنامه‌ها قرار نمی‌گیرد.