نورنیوز-گروه بین‌الملل: سفر عراقچی به جده در اوج تشدید بحران غزه انجام شد؛ رژیم صهیونیستی در اندیشه اشغال کامل و آواره‌سازی جمعی فلسطینیان بود و جامعه بین‌المللی همچنان در برابر اقدامات تجاوزکارانه اسرائیل واکنش محدود داشت. حضور وزیر امور خارجه ایران پیام آشکار تهران به جهان اسلام و سازمان‌های بین‌المللی بود: ایران نه تنها حمایت سیاسی از فلسطین را در صف اول قرار داده، بلکه به دنبال پیوند این حمایت با ابعاد حقوقی و انسانی بحران است. این اقدام موجب شد ایران نقش محوری در مذاکرات جمعی OIC ایفا کند و صدای واحد کشورهای اسلامی در مقابله با سیاست‌های اسرائیل شکل گیرد.
دستاوردهای کلیدی نشست جده
بیانیه نهایی نشست، دستاوردهای مهمی برای ایران به همراه داشت:
محکومیت رسمی اشغال و آواره‌سازی فلسطینیان که ابزار فشار دیپلماتیک علیه اسرائیل است.
درخواست توقف فوری عملیات نظامی و پایان محاصره غزه که مسیر کمک‌رسانی انسانی را هموار کند.
طرح بررسی تعلیق عضویت اسرائیل در سازمان ملل که دستاوردی حقوقی و سیاسی برای تهران محسوب می‌شود.
گنجاندن ابعاد حقوق بشری و نسل‌کشی در بیانیه، که قابلیت پیگیری در نهادهای بین‌المللی و دیوان‌های حقوقی را فراهم کرد.
این موفقیت‌ها نشان داد ایران توانست نقش محوری در تدوین متن نهایی ایفا کند و ابتکارات خود در محور مسائل حقوقی و انسانی را به تصویب جمعی کشورهای اسلامی برساند.
ملاقات‌های دوجانبه؛ گام راهبردی ایران
یکی از بخش‌های برجسته سفر عراقچی، ملاقات‌های دوجانبه با وزرای خارجه کشورهای منطقه و آسیایی بود. این ملاقات‌ها شامل گفتگو با همتایان سعودی، پاکستانی، ترکیه‌ای، مالزیایی، بحرینی، الجزایری و بنگلادشی بود. محور اصلی این مذاکرات، هماهنگی مواضع در برابر بحران غزه، تسهیل کمک‌رسانی انسانی و ایجاد همگرایی در سیاست منطقه‌ای بود.
در دیدار با وزیر خارجه عربستان، دو طرف بر تقویت همکاری‌های مشترک برای حمایت از مردم فلسطین و تسهیل ارسال کمک‌های انسانی تاکید کردند. عراقچی با وزیر خارجه ترکیه نیز بر ضرورت ایجاد صدای متحد کشورهای اسلامی در عرصه بین‌المللی تأکید کرد و بر پیگیری اقدامات ملموس برای توقف تجاوزات اسرائیل توافق کردند.
ملاقات با همتایان آسیایی و آفریقایی، به‌ویژه پاکستان، مالزی و الجزایر، زمینه را برای همکاری‌های بلندمدت در سطح سازمان همکاری اسلامی و سایر نهادهای بین‌المللی فراهم کرد. این مذاکرات دوجانبه، به تهران امکان داد تا راهبرد جمعی منطقه‌ای را در کنار بیانیه جمعی تقویت کند و نقش ایران به عنوان بازیگر کلیدی در حل بحران‌های منطقه‌ای تثبیت شود.
همگرایی منطقه‌ای و فرصت‌های نوین
یکی از دستاوردهای راهبردی سفر عراقچی، ارتقای همگرایی ایران و عربستان در مسأله فلسطین بود. پس از احیای روابط دیپلماتیک، بحران غزه نخستین آزمون واقعی هماهنگی دو کشور محسوب شد. همسویی مواضع ایران و کشورهای عربیِ پیشتر فاصله‌دار نشان داد که مسأله فلسطین می‌تواند عامل ایجاد ائتلاف منطقه‌ای منسجم و قدرتمند باشد.
این روند، علاوه بر افزایش قدرت چانه‌زنی جمعی در مجامع بین‌المللی، امکان می‌دهد ساختارهای پایدار همکاری‌های انسانی، امنیتی و اقتصادی شکل گیرد. ایران با نقش محوری در نشست جمعی و مذاکرات دوجانبه، ظرفیت ایجاد همگرایی مؤثر در جهان اسلام را به نمایش گذاشت.
پیامدهای بلندمدت برای نظم بین‌الملل
سفر عراقچی نشان داد ایران می‌تواند نقش محوری در شکل‌دهی به نظم در حال تغییر بین‌الملل داشته باشد. اثرگذاری بر متن بیانیه جده، اعتبار ایران را در مجامع جهانی افزایش داد و پرونده حقوقی علیه اقدامات اسرائیل ایجاد کرد. این دستاورد، هم در عرصه سیاسی و دیپلماتیک و هم در حوزه حقوق بین‌الملل، ابزار فشار مداوم بر رژیم صهیونیستی فراهم می‌آورد.
همچنین این سفر، بازتابی از توانایی ایران در مدیریت دیپلماسی جمعی و فردی همزمان بود؛ ایران هم بیانیه جمعی را شکل داد و هم در ملاقات‌های دوجانبه با همتایان، تاثیرگذاری مستقیمی بر روندهای منطقه‌ای و بین‌المللی داشت. این رویکرد نشان می‌دهد تهران در پیوند دادن دیپلماسی منطقه‌ای با دیپلماسی جهانی، موفق به تثبیت جایگاه خود در مسائل حساس منطقه‌ای و بین‌المللی شده است.