نورنیوز - گروه اجتماعی: مستمری بازماندگان یکی از حمایت‌های مهم سازمان تامین اجتماعی است که پس از فوت بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر به بازماندگان واجد شرایط پرداخت می‌شود. بر اساس بند «و» ماده «۳» قانون تامین اجتماعی، بازماندگان در شرایط زیر مستمری دریافت می‌کنند:
فوت بیمه‌شده بازنشسته (بند ۱ ماده ۸۰ قانون)
فوت بیمه‌شده از کارافتاده کلی مستمری‌بگیر (بند ۲ ماده ۸۰ قانون)
فوت بیمه‌شده‌ای که در ۱۰ سال آخر زندگی، حداقل حق‌بیمه یکسال کار را پرداخت کرده باشد و در سال آخر حداقل ۹۰ روز حق‌بیمه داشته باشد (اصلاحیه بند ۳ ماده ۸۰ قانون)
بیمه‌شده‌ای که حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت حق‌بیمه داشته باشد ولی شرایط بند قبلی را نداشته باشد (تبصره ۲ اصلاحیه بند ۳ ماده ۸۰ قانون)
بیمه‌شده‌ای با سابقه پرداخت حق‌بیمه بین ۱ تا ۲۰ سال (تبصره ۳ اصلاحیه بند ۳ ماده ۸۰ قانون و قانون تعیین تکلیف تامین اجتماعی اشخاص با سابقه کمتر از ۱۰ سال)
فوت بیمه‌شده در اثر حادثه ناشی از کار یا بیماری‌های حرفه‌ای (بند ۴ ماده ۸۰ قانون)
بازماندگان واجد شرایط دریافت مستمری
بازماندگان زیر می‌توانند مستمری بازماندگان را دریافت کنند:
- عیال دائم بیمه‌شده متوفی
- شوهر بیمه‌شده زن متوفی، مشروط به اینکه تحت تکفل باشد و سن او بالای ۶۰ سال یا از کارافتاده طبق کمیسیون پزشکی باشد و مستمری سازمان دریافت نکند
- فرزند پسر متوفی که کمتر از ۱۸ سال تمام، یا در حال تحصیل، یا به دلیل بیماری یا نقص عضو از کارافتاده باشد. طبق بند ۳ ماده ۴۸ قانون حمایت خانواده، حداکثر سن فرزند ذکور تا ۲۰ سال (حداکثر ۱۹ سال تمام) است، مگر در موارد خاص تحصیلی یا از کارافتاده بودن
- فرزند دختر متوفی در صورت نداشتن شغل و همسر
- فرزندخوانده که طبق قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست، حقوق مشابه فرزند حقیقی دارد
- پدر و مادر متوفی، اگر تحت تکفل بوده و سن پدر بالای ۶۰ سال و مادر بالای ۵۵ سال باشد یا از کارافتاده باشند و مستمری دریافت نکنند. در صورت فوت هر دو والد بیمه‌پرداز، فرزندان می‌توانند مستمری تواماً دریافت کنند
نحوه محاسبه میزان مستمری بازماندگان
مستمری بازماندگان بر اساس فرمول زیر محاسبه می‌شود:
میزان مستمری = ۱/۳۰ (یک سی‌ام) مزد یا حقوق متوسط بیمه‌شده × سنوات پرداخت حق‌بیمه
این مبلغ نباید کمتر از ۵۰ درصد و بیشتر از ۱۰۰ درصد حقوق متوسط ماهانه بیمه‌شده باشد. منظور از مزد یا حقوق متوسط، مجموع کل مزد یا حقوق بیمه‌شده طی ۷۲۰ روز قبل از فوت تقسیم بر روزهای کاری و سپس ضرب در عدد ۳۰ است.
سهمیه‌بندی مستمری بازماندگان
سهم همسر معادل ۵۰ سهم کل مستمری استحقاقی است. اگر مرد بیمه‌شده چند همسر دائم داشته باشد، مستمری بین آنها به تساوی تقسیم می‌شود.
سهم هر فرزند معادل ۲۵ سهم مستمری استحقاقی است و اگر فرزندان یتیم باشند (هم پدر و هم مادر را از دست داده باشند)، سهمشان دو برابر خواهد بود.
سهم هر یک از پدر و مادر متوفی معادل ۲۰ سهم مستمری استحقاقی است.
مدارک لازم برای درخواست مستمری بازماندگان
- گواهی فوت صادر شده توسط سازمان ثبت احوال
- اصل و تصویر شناسنامه و کارت ملی متوفی و بازماندگان واجد شرایط
- اصل و تصویر عقدنامه همسر متوفی
- گواهی تحصیلی برای فرزندان پسر بالای ۱۸ سال
- صورتجلسه کمیسیون پزشکی در صورت ازکارافتادگی فرزندان، والدین یا شوهر (در صورت نیاز)
- مدارک کفالت والدین
- فرم درخواست مستمری بازماندگان (قابل دریافت)
- تأیید حادثه توسط واحد اجرایی در صورت فوت ناشی از حادثه کار
- اصل و تصویر انحصار وراثت (حداکثر تا ۹ ماه پس از فوت باید ارائه شود)