نورنیوز - گروه بین الملل: بر اساس گزارش منابع دیپلماتیک، سفرای سه کشور تروئیکای اروپا شامل انگلیس، فرانسه و آلمان در سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه در دفتر نمایندگی آلمان دیدار کرده و درباره تحولات مرتبط با ایران و آینده توافق هسته‌ای برجام به بحث و تبادل نظر پرداختند.
این نشست با محوریت بررسی وضعیت فعلی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و چشم‌انداز اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران برگزار شد.
طبق گزارش آسوشیتدپرس، این دیدار با حضور سفرای اروپایی و به نقل از دو مقام آمریکایی و دو دیپلمات اروپایی، با تمرکز بر بررسی توافق احتمالی با ایران و بازگشت تحریم‌های شورای امنیت برگزار شد. به گفته دو مقام آمریکایی، این موضوع همچنین در تماس تلفنی روز دوشنبه میان آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا و وزرای امور خارجه سه کشور اروپایی مورد بررسی قرار گرفته است.
وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که هدف این گفت‌وگوها، «اطمینان از عدم توسعه یا دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای» بوده است.
همچنین به نقل از دو دیپلمات اروپایی، انگلیس، فرانسه و آلمان توافق کرده‌اند که در صورت نبود پیشرفت ملموس در مذاکرات هسته‌ای، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران تا پایان ماه اوت بازگردانده شود.
این در حالی است که این سه کشور، از اعضای اصلی توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران هستند؛ توافقی که به موجب آن برنامه هسته‌ای ایران محدود شد و در ازای آن بخشی از تحریم‌ها لغو گردید. اما دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، در سال ۲۰۱۸ به‌طور یک‌جانبه آمریکا را از این توافق خارج کرد.
بر اساس مفاد برجام، کشورهای اروپایی می‌توانند با استناد به بندی معروف به «مکانیسم ماشه»، درخواست بازگشت تحریم‌های شورای امنیت را مطرح کنند. اما فعال‌سازی این سازوکار، در شرایط فعلی با انتقادات حقوقی و سیاسی گسترده‌ای مواجه است.
مقامات ایران این تهدیدها را به‌شدت رد کرده‌اند. سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در واکنش به این تحرکات اعلام کرد:
«تهدید به تحریم کمکی به دیپلماسی نمی‌کند. اگر اروپا واقعاً به دنبال ایفای نقش سازنده است، باید ابتدا استقلال و بی‌طرفی خود را با محکوم کردن تجاوزات اسرائیل و آمریکا اثبات کند.»
وی هشدار داد:
«فعال‌سازی مکانیسم ماشه اثری مشابه حمله نظامی دارد و چنین اقدامی به معنای پایان نقش اروپا در پرونده هسته‌ای ایران است.»
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در اظهاراتی صریح، مشروعیت حقوقی و سیاسی مکانیسم ماشه را زیر سوال برد و گفت:
«این سازوکار در وضعیت کنونی نه‌تنها فاقد هرگونه مشروعیت حقوقی و سیاسی است، بلکه صرفاً ابزاری برای اعمال فشار سیاسی بر جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود.»
او افزود:
«جمهوری اسلامی ایران همچنان عضو برجام است و کاهش تعهدات کشور در چارچوب واکنش مشروع به نقض‌های آشکار آمریکا و طرف‌های اروپایی صورت گرفته است. طرف‌های اروپایی با نقض مکرر تعهدات خود، هیچ جایگاه اخلاقی و حقوقی برای استفاده از این سازوکار ندارند.»
بقایی همچنین تصریح کرد: «حملات اخیر علیه تأسیسات هسته‌ای ایران، استفاده از مکانیسم ماشه را بی‌معنا کرده و هرگونه تهدید در این زمینه یک اقدام خصمانه تلقی می‌شود که پاسخ متناسب ایران را در پی خواهد داشت.»
بر اساس تحلیل‌های کارشناسان حقوق بین‌الملل، تهدید اروپا به فعال‌سازی مکانیسم ماشه، از نظر قانونی و سیاسی وجاهت ندارد. این مکانیسم برای حفظ توافق در شرایط عادی طراحی شده و نه برای اعمال مجازات پس از حملات غیرقانونی علیه تأسیسات هسته‌ای. کارشناسان بر این باورند که استفاده گزینشی از این ابزار در شرایط فعلی، تنها