نورنیوز- گروه سیاسی: با آغاز حملات نظامی مستقیم اسرائیل علیه خاک ایران، کشور وارد مرحله‌ای بی‌سابقه از تقابل آشکار نظامی با رژیمی شد که همواره در محور تهدیدات منطقه‌ای و عملیات‌های نیابتی قرار داشته است. در این میدان پرمخاطره، نقش رسانه‌ها تنها در انتقال اخبار خلاصه نمی‌شود؛ بلکه رسانه‌های ایران امروز در خط مقدم نبرد روانی و اطلاعاتی قرار دارند. آنها باید بدون بزرگ‌نمایی یا کوچک‌انگاری، روایتی بومی و واقعی و البته سنجیده بسازند. در چنین شرایطی، ضروری است رسانه‌های داخلی بایسته‌هایی را رعایت کنند که نه‌تنها امنیت ملی را تقویت کند، بلکه افکار عمومی را در برابر جنگ روانی دشمن ایمن نگاه دارد. برخی از این بایسته‌های حرفه‌ای را می‌توان به صورت زیر دسته‌بندی کرد:
۱. تثبیت روایت رسمی، مقابله با روایت‌سازی دشمن
یکی از مهم‌ترین وظایف رسانه‌های ایران، تثبیت روایت بومی و ملی از رخدادهاست. در حالی که رسانه‌های غربی و اسرائیلی تلاش دارند چهره‌ای تهاجمی، پرخطر و بی‌ثبات از ایران نمایش دهند، رسانه‌های داخلی باید روایت‌هایی مستند، مبتنی بر واقعیت، و در عین حال هوشمندانه، هنرمندانه، باورپذیر و راهبردی را تولید کنند. تأکید بر دفاع مشروع، حقوق بین‌الملل و نقش بازدارندگی جمهوری اسلامی، از مولفه‌هایی است که باید در چارچوب این روایت‌ها برجسته شود.
۲. حفظ انسجام ملی، تقویت سرمایه اجتماعی
رسانه‌ها وظیفه دارند در روزهای بحرانی با تمرکز بر همبستگی ملی، از تفرقه‌افکنی، تنش‌های داخلی و دوقطبی‌سازی‌های فرساینده پرهیز کنند. برجسته‌سازی نقش وحدت اقوام، ادیان، مذاهب و اقشار مختلف جامعه در مواجهه با تهدید خارجی، بازتاب مشارکت داوطلبانه مردم در کمک‌رسانی، امداد، پشتیبانی و مقاومت، می‌تواند به تقویت سرمایه اجتماعی در میدان جنگ اطلاعاتی بینجامد.
۳. مقابله با عادی‌سازی خشونت
در حملات اخیر، زنان، کودکان و شهروندان غیرنظامی در مناطق مختلف کشور هدف قرار گرفتند. رسانه‌های ایران باید با بازنمایی دقیق و انسانی این فجایع، از «عددی‌سازی و عادی‌سازی قربانیان» پرهیز کرده و چهره‌ای واقعی از رنج انسان ایرانی در برابر تجاوز نشان دهند. مستندنگاری، تهیه گزارش‌های میدانی، و انتشار روایت‌های شخصی از خانواده‌های داغدار، به شکل‌گیری همدلی جهانی با ملت ایران کمک خواهد کرد.
۴. افشاگری علیه جنگ رسانه‌ای دشمن
در کنار عملیات نظامی، رژیم صهیونیستی به‌طور گسترده از ابزارهای جنگ روانی، عملیات فریب، و پلتفرم‌های اجتماعی برای ایجاد اضطراب، شایعه، اختلال روانی و بی‌اعتمادی بهره می‌برد. رسانه‌های ایران باید با تحلیل‌های دقیق و به‌روز، از جمله بررسی ردیابی منشأ شایعات، شناسایی تکنیک‌های عملیات روانی، و هشدار به مخاطبان، نقش خود را در «پدافند رسانه‌ای» ایفا کنند. شفاف‌سازی بدون افتادن در دام دشمن، هنر رسانه مسئول در این نبرد پیچیده است.
۵. ارتقای سواد رسانه‌ای عمومی
در عصر اشباع اطلاعات، جنگ تنها با تفنگ و موشک پیش نمی‌رود. سواد رسانه‌ای مردم، اصلی‌ترین سپر در برابر حملات اطلاعاتی دشمن است. آموزش عمومی برای تفکیک خبر درست از دروغ، تشخیص منابع معتبر، و مقابله با القائات رسانه‌ای، از جمله وظایف راهبردی رسانه‌ها در این دوره است. انتشار محتوای آموزشی، پادکست، اینفوگرافیک و برنامه‌های تحلیلی عمومی از جمله روش‌های مؤثر در این مسیر است.
۶. حمایت از روحیه نیروهای نظامی و امنیتی
نمایش اقتدار دفاعی کشور، نشان دادن آمادگی و توان پاسخ متقابل نروهای مسلح، و انعکاس موفقیت‌های میدانی باید با لحنی واقع‌بینانه اما روحیه‌بخش انجام شود. استفاده از مستندهای کوتاه، مصاحبه با فرماندهان و بازتاب هوشمندانه عملیات دفاعی می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در تقویت روحیه ملی و حمایت مردمی از نیروهای مسلح ایفا کند
۷. بهره‌گیری هوشمندانه از رسانه‌های نو و ظرفیت شهروند-خبرنگار
در عصر رسانه‌های دیجیتال، نبردهای نظامی همزمان با نبرد در پلتفرم‌هایی مانند تلگرام، ایکس (توییتر سابق)، اینستاگرام و پیام‌رسان‌های داخلی و جهانی پیش می‌روند. رسانه‌های رسمی ایران باید با درک تحولات تکنولوژیک، خود را صرفاً به قالب‌های سنتی محدود نکنند. تولید محتوای چابک، واکنش سریع، استفاده از قالب‌های بصری جذاب (کوتاه‌ویدیو، ریلز، موشن‌گرافیک، استوری‌های خبری) و حضور فعال در شبکه‌های اجتماعی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.
از سوی دیگر، پدیده شهروند-خبرنگار، که در بزنگاه‌های بحرانی چون حملات موشکی، امدادرسانی، تخلیه اضطراری یا شهادت غیرنظامیان فعال می‌شود، می‌تواند به عنوان بازوی رسانه‌های رسمی ایفای نقش کند. ثبت لحظات، گزارش‌های میدانی بومی و انتشار روایت‌های شخصی در شبکه‌های اجتماعی، نه‌تنها بار اطلاعاتی رسانه‌ها را تقویت می‌کند، بلکه احساس مشارکت ملی را نیز ارتقا می‌دهد.
با این حال، استفاده از ظرفیت شهروند-خبرنگار نیازمند چارچوب‌سازی، راستی‌آزمایی و آموزش سریع است تا این فرصت به تهدید بدل نشود. رسانه‌های حرفه‌ای باید با ایجاد پلتفرم‌هایی برای دریافت، پالایش و انتشار محتوای تولیدشده توسط مردم، نقش خود را به‌عنوان مدیر اطلاعات جمعی در این میدان پرهیاهو ایفا کنند.
رسانه به‌مثابه سرباز جنگ نرم
جنگ امروز، جنگ روایت‌هاست. رسانه ایرانی اگر در این میدان عقب بماند، نتیجه آن نه فقط شکست در عرصه اطلاعاتی، بلکه تضعیف پشت‌جبهه ملی خواهد بود. از این‌رو، رسانه‌ها باید با نگاهی استراتژیک، منسجم و با استفاده از ظرفیت‌های نوین رسانه‌ای (شبکه‌های اجتماعی، پادکست، اینفوگرافیک، ویدیوی کوتاه و گزارش میدانی) در کنار جبهه دفاعی کشور ایفای نقش کنند. هر رسانه امروز، یک سنگر است.
نورنیوز