نورنیوز-گروه بین الملل: لارنس نورمن خبرنگار وال استریت ژورنال نوشت: روبیو وزیرخارجه بالاخره پس‌زمینه تغییر ناگهانی موضع ویتکاف درباره غنی‌سازی را شرح داد و رسماً خبری را اعلام کرد که تقریباً با اطمینان قبلاً در رم به ایرانی‌ها منتقل شده: ایده بزرگ جدید واشنگتن این است که سوخت مورد نیاز برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران از خارج تأمین شود.
اعلام این خبر از سوی روبیو می تواند از دو زاویه مورد بررسی قرار گبرد. نخست، تلاش برای تاثیرگذاری بر مذاکراتی که از قرار معلوم فعلا نقش جدی دار آن ندارد و دوم چنانچه از متن اظهارات برمی آید، اصلاح برداشت‌های صورت گرفته از سخنان ویتکاف در خصوص به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی سازی ایران.
با توجه به جایگاه روبیو به عنوان وزیر خارجه آمریکا و البته تا زمانی که اخبار مربوط به جلسه روز شنبه منتشر نشده باشد به صورت طبیعی باید فرضیه دوم در نظر گرفته شده باشد.
اتخاذ این رویکرد از سوی آمریکا نشان می دهد که واشنگتن بار دیگر ایده قدیمی تأمین سوخت هسته‌ای ایران از منابع خارجی را روی میز گذاشته، آن‌هم با عنوان «طرح بزرگ جدید». اما تاریخچه دیپلماسی هسته‌ای ایران و غرب به‌وضوح نشان می‌دهد که این نه یک ابتکار تازه، بلکه تکرار یک روایت شکست‌خورده است. ایده‌ای که بارها مطرح و بارها رد شده، زیرا تهران آن را به‌مثابه تضعیف استقلال و تهدید امنیت انرژی خود می‌داند.
اظهارات اخیر وزیر امور خارجه دولت ترامپ، مارکو روبیو، در واقع نوعی ترمیم برای لغزش زبانی یا ناتوانی استیو ویتکاف در تبیین دقیق موضع واشنگتن است. روبیو توضیح می‌دهد که منظور اصلی از پیشنهاد جدید، محدودسازی واردات سوخت برای برنامه‌های غیرنظامی است؛ مشابه کاری که ایران هم‌اکنون برای تأمین سوخت راکتور تحقیقاتی تهران با کمک روسیه انجام می‌دهد. با این حال، اصل اختلاف در جای دیگری‌ست: پافشاری ایران بر حق ذاتی غنی‌سازی داخلی.
از نگاه ایران، سوخت خارجی—مخصوصاً آمریکایی—هیچ‌گاه نمی‌تواند تضمینی پایدار برای امنیت انرژی و استقلال فناورانه باشد. تجربه خروج آمریکا از برجام و کارشکنی‌های مکرر در تحویل سوخت‌های مورد نیاز، این بی‌اعتمادی را عمیق‌تر کرده است. بنابراین، غنی‌سازی نه فقط یک فناوری، بلکه یک خط قرمز راهبردی است. پاسخی که تهران بارها داده، یک جمله ساده و صریح است: «غنی‌سازی داخلی، تضمین واقعی است.»
در سوی دیگر، تیم ترامپ با نوعی دوگانگی پیش می‌رود: از یک‌سو نمی‌خواهند به حذف کامل برنامه هسته‌ای ایران تأکید کنند، از سوی دیگر، حاضر به پذیرش واقعی حق غنی‌سازی هم نیستند. نتیجه این تناقض می تواند بازگشت به مذاکراتی پر از شرط‌گذاری و بازی با واژه‌ها باشد. اگر چنانکه وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد، این ایده قرار باشد از سوی نمایندگان آمریکا روی میز گذارده شود،نشست آتی در عمان، می‌تواند صحنه تقابل همین تناقض‌ها باشد.
واقعیت این است که موضوع غنی‌سازی در دل همه توافقات هسته‌ای ایران با غرب، از برجام تا پیش‌نویس‌های نیمه‌کاره، همواره مرکز ثقل بوده و خواهد بود. روبیو سعی می‌کند تصویر تازه‌ای از یک ایده قدیمی بسازد، اما تهران، با خاطره‌ای تاریخی از بی‌اعتمادی، آماده معامله در مورد غنی سازی نیست.
به‌زودی، دوباره همان پرسش قدیمی روی میز خواهد آمد: آیا می‌توان به وعده‌های واشنگتن در تأمین سوخت اعتماد کرد؟ و پاسخ تهران احتمالاً همان خواهد بود که همیشه بوده: نه، مگر با غنی‌سازی داخلی.
نورنیوز