نورنیوز-گروه بین الملل: انتظار می‌رود که «مذاکرات فنی» روز چهارشنبه در عمان آغاز شده و متعاقباً نشست‌های سطح بالای بیشتری به منظور نزدیک شدن به یک توافق احتمال برگزار گردد. حال، پرسش این است که این مذاکرات فنی چه ماهیتی دارند؟ و آیا احتمال دستیابی به یک توافق وجود دارد؟
آنچه باید بدانید این است: این مذاکرات فنی چیست؟
قرار است روز چهارشنبه، کارشناسان و متخصصان در سطح کاری از هر دو طرف، به بحث و تبادل نظر پیرامون سازوکارهای داخلی رفع تحریم‌ها و چگونگی ارتباط آن با برنامه هسته‌ای ایران بپردازند. ساختار تحریم‌های اعمال‌شده بر ایران پیچیده و چندلایه بوده و هر لایه از آن می‌بایست به یک اقدام مشخص یا تضمینی که از ایران در رابطه با برنامه هسته‌ای‌اش مطالبه می‌شود، مرتبط گردد.سه روز پس از این مذاکرات، دور دیگری از مذاکرات سطح بالا در مسقط برگزار خواهد شد. آخرین دو دور مذاکرات، گفتگوهای غیر مستقیم میان وزیر امورخارجه ایران، [آقای] عراقچی، و فرستاده ویژه آمریکا، استیو ویتکاف، بوده است که پیام ها از طریق وزیر امورخارجه عمان، بدر البوسعیدی، منتقل شده اند.
چگونه به اینجا رسیدیم؟
مقامات نسبت به پیشرفت مذاکراتی که با دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا آغاز شد و تهران را در صورت عدم مذاکره تهدید به حمله کرد، خوش‌بین هستند. در اوایل ماه مارچ، ترامپ اعلام کرد که نامه ای به مقام معظم ایران [حضرت آیت الله سید] علی خامنه ای نوشته و خواهان گفتگو درباره برنامه هسته ای کشور شده است. اما نامه از طریق امارات متحده عربی ارسال شد و انور قرقاش مشاور دیپلماتیک ریاست جمهوری امارات آن را تقریبا یک هفته پس از اعلام ترامپ تحویل داد. [حضرت آیت الله] خامنه ای پس از اینکه گفت نامه ترامپ هنوز دریافت نشده است، اعلام کرد که ایران «مطالبات» «دولت های قلدر» را نمی پذیرد.
اما رابطه سرد و تیره بین دو طرف دوستانه تر شد و ایران پس از میانجیگری عمان با مذاکره غیرمستقیم موافقت کرد. جالب اینجاست که عمان نیز میانجی مذاکرات محرمانه اولیه بین ایران و آمریکا بود که منجر به برجام شد.
آیا ایران خواهان سلاح هسته ای است؟
ایران هیچ نشانه ای مبنی بر برنامه ریزی برای ساخت سلاح هسته ای ارائه نکرده است. در واقع مقام معظم رهبری سال ها پیش حکم شرعی صادر کرده اند که دستیابی به چنین سلاحی را ممنوع کرده است.زمانی که تهدیدهای ترامپ تشدید شد،[حضرت آیت الله] خامنه ای گفت اگر ایران به دنبال سلاح هسته ای باشد، هیچکس نمی تواند جلوی آن را بگیرد. با این حال، او حکم خود مبنی بر ممنوعیت آن را لغو نکرده است. آیا قبلاً توافقی وجود نداشت که برنامه هسته ای ایران را محدود کند؟ بله، وجود داشت. برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در سال 2015 یک پیروزی دیپلماتیک برای دولت باراک اوباما، رئیس جمهور سابق آمریکا بود.
بر اساس مفاد این توافق، ایران متعهد شد در ازای کاهش برخی تحریم های غرب، بازرسی های منظم از برنامه انرژی هسته ای خود را انجام دهد. با این حال ترامپ با انتقاد از این توافق در دوره اول ریاست جمهوری خود، در ماه می 2018 از برجام خارج شد و تحریم های تنبیهی علیه ایران اعمال کرد.
آمریکا دقیقا به دنبال چیست؟
موضوعی که در بحث ها مطرح شده این است که ایران چقدر اورانیوم غنی شده دارد و در چه سطحی است. از اورانیوم غنی شده برای راکتورهای انرژی هسته ای استفاده می شود، اما معمولا بین 3 تا 5 درصد غنی می شود. طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران ۲۷۴.۸ کیلوگرم (۶۰۵.۸ پوند) اورانیوم را تا 60 درصد غنی سازی کرده است که کمتر از 90 درصد غنی سازی مورد نیاز برای تولید سلاح هسته ای است. ویتکاف گفته است 3.67 درصد سطح قابل قبولی برای غنی‌سازی اورانیوم خواهد بود که همان سطحی است که در برجام در دوره اوباما بر سر آن توافق شده بود. بنابراین، چرا ترامپ به دنبال توافقی دیگر است؟ خواندن ذهن ترامپ دشوار است. اما با توجه به آنچه گفته است، او خود را مذاکره‌کننده‌ای می‌بیند که حاضر است با هرکسی صحبت کند، حتی اگر در نهایت به توافقی مشابه با توافق قبلی برسد. او زمانی که گفت برجام یک «توافق بد» است، ظاهراً تحت تأثیر نظر اسرائیل [رژیم صهیونیستی] قرار گرفت و در سال 2018 از آن خارج شد.
اسرائیل [رژیم صهیونیستی] مدت‌هاست که ایران را دشمن می‌داند و ادعا می کند که این کشور به طور مخفیانه در حال طراحی بمب هسته ای است و تهدید بزرگتری در منطقه نسبت به اشغال روز افزون فلسطین توسط اسرائیل [رژیم صهیونیستی] است. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل [رژیم صهیونیستی]، آن‌قدر به این موضوع اهمیت داد که بخشی از سخنرانی‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل در سال 2012 را به کشیدن یک بمب کارتونی با «خطوط قرمز» اختصاص داد تا منظور خود را نشان دهد. از زمان آغاز بازرسی های بین المللی، اتفاق نظری وجود داشته که ایران به توافق هسته ای پایبند بوده است، هرچند از زمان خروج ترامپ از برجام، سطح غنی سازی خود را افزایش داده است.