نورنیوز-گروه بین الملل: روز یکشنبه ۱۹ اسفند، اردن میزبان نشستی با حضور مقامات کشورهای همسایه سوریه بود که هدف آن بررسی مسائل امنیتی، بازسازی و بازگشت داوطلبانه پناهندگان اعلام شد. این نشست با حضور وزرای خارجه و دفاع، روسای ستاد و مدیران اطلاعاتی سوریه، عراق، لبنان، ترکیه و اردن برگزار شد و در پایان، مقامات این کشورها توافق کردند که همکاری‌های خود را برای مقابله با داعش افزایش دهند. بااین‌حال، بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که این نشست بیش از آنکه به حل بحران سوریه کمکی کند، بیشتر به ابزاری برای توجیه مداخلات خارجی و مشروعیت‌بخشی به برخی بازیگران منطقه‌ای تبدیل شد.
غفلت از بحران داخلی سوریه
در حالی که نشست اردن بر لزوم حمایت از بازسازی سوریه و بازگشت پناهندگان تأکید داشت، هیچ اشاره‌ای به درگیری‌های خونین درون این کشور نشد. هم‌اکنون سوریه شاهد تصفیه‌های قومی و مهندسی جمعیتی در برخی مناطق است که به کشتارهای گسترده و جابه‌جایی اجباری جمعیت منجر شده است. در غرب سوریه، گروه‌های تروریستی تحت حمایت خارجی و نیروهای دولتی درگیر جنگی شده‌اند که پیامد آن هزاران کشته و زخمی و تخریب مناطق مسکونی بوده است. این روند نشان می‌دهد که دمشق و حامیانش، در کنار برخی گروه‌های مسلح، به دنبال اجرای برنامه‌هایی برای تغییر ترکیب جمعیتی هستند. نادیده گرفتن این مسائل در نشست اردن، اعتبار واقعی اهداف آن را زیر سؤال می‌برد.
نقش بازیگران بحران‌ساز در نشست
یکی از چالش‌های اصلی این نشست، حضور کشورهایی بود که خود نقش قابل‌توجهی در بی‌ثباتی سوریه داشته‌اند. ترکیه، یکی از حاضران در نشست، طی سال‌های گذشته با حمایت از گروه‌های مسلح، سیاست‌هایی را دنبال کرده که منجر به افزایش بحران در سوریه شده است. حضور چنین کشورهایی در نشست اردن، بدون ارائه راهکاری عملی برای جبران نقش منفی گذشته خود، نشان می‌دهد که این نشست نمی‌تواند به حل بحران کمکی کند و بیشتر به ابزاری برای توجیه سیاست‌های پیشین این کشورها تبدیل شده است.
تغییر ماهیت تهدیدها و تطهیر برخی گروه‌های تروریستی
یکی از خروجی‌های مهم این نشست، تأکید بر مقابله با داعش بود. هرچند داعش همچنان تهدیدی برای امنیت منطقه محسوب می‌شود، اما تمرکز بر این گروه در حالی که اقدامات گروه‌های تروریستی دیگر مانند تحریرالشام و نیروهای وابسته به جولانی نادیده گرفته می‌شود، به نوعی بازتعریف تهدیدها به نفع برخی بازیگران منطقه‌ای است. تحریرالشام، که جولانی رهبری آن را برعهده دارد، سابقه وابستگی به القاعده را داشته و در حال حاضر نیز درگیر جنایات گسترده‌ای در سوریه است. این نشست، بدون اشاره به این گروه‌ها، به نوعی در جهت مشروعیت‌بخشی به آن‌ها حرکت کرده است. فرصت‌سازی برای مداخله غرب و رژیم صهیونیستی
یکی از پیامدهای خطرناک نشست اردن، باز شدن فضا برای دخالت بیشتر غرب و رژیم صهیونیستی در بحران سوریه است. در حالی که کشورهای اسلامی و عربی در قبال تحولات داخلی سوریه سکوت کرده‌اند، بازیگرانی مانند رژیم صهیونیستی تلاش دارند خود را به‌عنوان حامی گروه‌های مختلف در سوریه معرفی کنند. اظهارات اخیر مقامات صهیونیستی درباره حمایت از دروزی‌ها در سوریه، بخشی از این استراتژی است. چنین رویکردی، زمینه را برای افزایش نفوذ صهیونیست‌ها در تحولات سوریه فراهم می‌کند و در نهایت، می‌تواند بهانه‌ای برای مداخله مستقیم آن‌ها در این کشور باشد.
غفلت از ریشه بحران و فقدان راهکار عملی
در نهایت، نشست اردن نه‌تنها اقدامی برای مقابله با اشغالگری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سوریه انجام نداد، بلکه حتی به صورت غیرمستقیم، به تداوم سیاست‌های این کشورها کمک کرد. نمی‌توان از امنیت سوریه سخن گفت، اما نسبت به تجاوزات صهیونیست‌ها، اشغالگری آمریکا و سیاست‌های ترکیه در این کشور سکوت کرد.
در شرایطی که رژیم صهیونیستی در حال گسترش نفوذ خود در سوریه و دامن زدن به درگیری‌های قومی است، عدم اتخاذ موضعی صریح علیه آن، نشان می‌دهد که این نشست بیش از آنکه در جهت امنیت منطقه باشد، به ابزاری برای پوشش ضعف سیاست‌های برخی کشورها تبدیل شده است.
نشست اردن در ظاهر با هدف بررسی تحولات سوریه و تلاش برای بازسازی این کشور برگزار شد، اما در عمل، نادیده گرفتن واقعیت‌های بحران داخلی سوریه، مشروعیت‌بخشی به برخی بازیگران مداخله‌گر، تغییر اولویت‌های تهدید و سکوت در برابر نقش مخرب رژیم صهیونیستی و آمریکا، آن را به نشستی غیرسازنده تبدیل کرد. بدون پذیرش واقعیت‌های بحران، پایان دادن به جنایات داخلی، مقابله با اشغالگری و ایجاد راه‌حلی جامع برای سوریه، هیچ نشست منطقه‌ای نمی‌تواند کمکی به حل بحران این کشور کند.
نورنیوز