نورنیوز-گروه اجتماعی: ایان رابرتسون، دانشمند علوم اعصاب، می‌گوید: «این دقیق‌ترین دارویی است که می‌توانید به خودتان بدهید؛ بدون هیچ عوارض جانبی. نگه داشتن تنفس مانند مصرف یک آرام‌بخش کوچک عمل می‌کند و کاملا بی‌خطر است.»
ارتشی‌ها، امدادگران و پلیس از جمله افرادی‌اند که برای آرام کردن اعصاب خود و حفظ تمرکز و هوشیاری در شرایط پراسترس، از یک تکنیک تنفسی خاص بهره می‌گیرند. نیویورک‌پست دراین‌باره به نقل از مارک دیواین، فرمانده سابق نیروی دریایی ایالات متحده، می‌نویسد: «جنگجویان از هر فرهنگی، قرن‌ها است از این روش برای آرام کردن ذهن و افزایش تمرکز استفاده می‌کردند. این تکنیک چندین بار در شرایط بحرانی جان مرا نجات داد.»
این تکنیک تنفسی را چطور اجرا کنیم؟
۱ــ چشمانتان را ببندید و به آرامی از بینی نفس بکشید و در حالی که تا ۴ می‌شمارید و هر عدد را (۱،۲،۳،۴) در ذهنتان هم تجسم کنید.
۲ــ نفستان را نگه دارید و تا ۴ بشمارید.
۳ــ با همان شمارش، به‌آرامی هوا را از دهان بیرون دهید.
۴ــ این چرخه را سه تا پنج بار تکرار کنید.
از میدان جنگ تا زندگی روزمره
نزدیک به ۴۶ درصد آمریکایی‌‌ها می‌گویند که مدام استرس دارند، بنابراین جای تعجب نیست که این تاکتیک نظامی برای تنفس بسیار محبوب شده است. دوره‌های کوتاه استرس می‌توانند به بهبود عملکرد کمک کنند و مثبت تلقی شوند، اما تحقیقات نشان داده که استرس مزمن مانند قاتلی خاموش است و آثار مخربی بر بدن و ذهن می‌گذارد.
وقتی به فرد استرس وارد می‌شود، بدن هورمون‌هایی مانند کورتیزول ترشح می‌کند تا واکنش «جنگ یا گریز» را فعال کند. سطح این هورمون‌ها معمولا پس از رفع تهدید‌ها، کاهش می‌یابد، اما زمانی که استرس ادامه‌دار می‌شود، سطح کورتیزول هم بالا باقی می‌ماند و به‌تدریج عملکردهای کلیدی بدن را مختل می‌کند. پیامدهای این وضعیت بسیار جدی است و استرس مزمن با مشکلاتی مانند افزایش وزن، فشار خون بالا، ضعف عضلانی، بیماری قلبی و حتی تضعیف سیستم ایمنی مرتبط است. علاوه بر این، استرس طولانی‌مدت می‌تواند مشکلات سلامت روانی مانند اضطراب، افسردگی و نوسان‌های خلقی را تشدید و خواب را هم مختل کند.
اما خبر خوب این است که یک نفس عمیق ساده می‌تواند این واکنش استرسی را متوقف کند. ایان رابرتسون، دانشمند علوم اعصاب، می‌گوید: «این دقیق‌ترین دارویی است که می‌توانید به خودتان بدهید؛ بدون هیچ عوارض جانبی. نگه داشتن تنفس مانند مصرف یک آرام‌بخش کوچک عمل می‌کند و کاملا بی‌خطر است.»
تکنیک تنفس نظامی با تحریک سیستم اعصاب پاراسمپاتیک عمل می‌کند؛ سیستمی که به آرامسازی بدن کمک می‌کند. نتیجه این فرایند کاهش ضربان قلب، کاهش فشار خون، کاهش تنش عضلانی و ایجاد آرامشی عمیق‌تر است.
این تکنیک نه‌تنها بین نظامیان و برای اهداف نظامی کاربرد دارد که در تکنیکی باستانی به نام پرانایاما ریشه دارد که یک روش باستانی برای کنترل تنفس در طب آیورودای هند است.
به گفته تال رابینوویتز، بنیان‌گذار و مدیرعامل مرکز ذن مدیتشین (DEN Meditation) در لس‌آنجلس، «این تکنیک که بر روش‌های مختلف برای آرامش، افزایش انرژی، تقویت تمرکز و آرامسازی سیستم عصبی متمرکز است، ریشه‌های بسیار باستانی دارد، اما نظامی‌ها آن را محبوب کردند و باعث شدند شناخته شوند.»
ترکیب این سنت‌های باستانی و کاربردهای مدرن این تکنیک را به ابزاری موثر برای کنترل استرس و تقویت آرامش تبدیل کرده است.